Có bao giờ bạn nói một câu mà mình nghĩ là thẳng thắn, chân thành, nhưng người nghe lại cảm thấy bị tổn thương không? Hay bạn có một người bạn, người thân rất tốt tính, nhưng mỗi lần họ mở miệng góp ý là bạn chỉ muốn cuộc trò chuyện mau kết thúc?
Lời nói không mất tiền mua, nhưng một lời nói thiếu trí tuệ có thể trả giá bằng cả một mối quan hệ. Tôi tin rằng, sự khác biệt giữa người giao tiếp khéo léo và người “vô duyên” không nằm ở sự thông minh, mà nằm ở chiều sâu của sự thấu hiểu.
Sau đây là 5 kiểu diễn đạt EQ thấp mà chúng ta thường vô tình mắc phải, khiến ý tốt của mình lại gây ra tác dụng ngược:
- Chỉ thao thao bất tuyệt về bản thân
Người thiếu trí tuệ cảm xúc thường chỉ tập trung vào việc bày tỏ ý kiến của mình mà không quan tâm đến cảm xúc hay phản hồi của người đối diện.
Ví dụ thực tế: Trong một cuộc trò chuyện, bạn kể về việc áp lực công việc, nhưng người kia cắt lời: “Ồ, thế à? Hôm qua tui còn stress hơn, sếp giao deadline gấp lắm!”. Điều này khiến người khác cảm thấy cảm xúc của mình bị phớt lờ.
Hãy tập lắng nghe chủ động. Khi ai đó chia sẻ, hãy gật đầu, đặt câu hỏi liên quan hoặc tóm tắt ý của họ để thể hiện sự quan tâm.
Ví dụ: “Nghe có vẻ áp lực thật, bạn đã làm gì để vượt qua?”. - Cố khuyên nhủ, áp đặt khi người khác không yêu cầu
Khi một người bạn tìm đến bạn để than thở về một vấn đề, đôi khi họ chỉ cần một người lắng nghe, một cái gật đầu đồng cảm.
Việc bạn vội vàng đưa ra hàng loạt giải pháp “phải làm thế này, phải làm thế kia” có thể khiến họ cảm thấy bạn không thực sự hiểu nỗi lòng của họ.
Trước khi cho lời khuyên, hãy hỏi một câu đơn giản: “Bạn có muốn nghe góc nhìn của mình không, hay chỉ muốn tâm sự chia sẻ thôi?”. - Chỉ trích cá nhân thay vì góp ý hành vi
Ví dụ thực tế: Một đồng nghiệp làm sai, nhưng thay vì góp ý hành động, người ấy lại chỉ trích: “Cậu lúc nào cũng chậm chạp, chẳng làm được gì ra hồn”. Điều này dễ gây tổn thương và mất động lực.
Hãy tách biệt hành vi và con người. Khi góp ý, tập trung vào sự việc cụ thể, ví dụ: Thay vì nói “Bạn làm tệ quá”, hãy nói: “Mình thấy phần này trong báo cáo cần bổ sung số liệu để rõ ràng hơn”. Điều này giúp đối phương dễ tiếp nhận hơn. - Dùng từ ngữ tiêu cực, phóng đại
Một số người thường có thói quen sử dụng ngôn từ tiêu cực hoặc phóng đại như “luôn luôn”, “chẳng bao giờ”, khiến người nghe cảm thấy bị chỉ trích quá mức.
Ví dụ: Khi bạn lỡ quên một việc, người kia nói: “Cậu lúc nào cũng quên, chẳng đáng tin!”. Điều này làm bạn cảm thấy bị đánh giá thấp, dù chỉ là một lần sai sót.
Hãy thay từ ngữ tiêu cực bằng cách diễn đạt trung tính, cụ thể. Thay vì “Cậu chẳng bao giờ đúng giờ”, hãy nói “Mình nhận thấy hôm nay cậu đến muộn, có chuyện gì không?”. - Nói đùa không đúng lúc, đúng chỗ
Người thiếu trí tuệ cảm xúc đôi khi sử dụng những câu đùa không phù hợp, gây khó chịu hoặc tổn thương. Họ có thể nghĩ đó chỉ là lời nói vui, nhưng lại khiến người khác cảm thấy bị chế giễu.
Ví dụ: Một người bạn mặc một bộ đầm mới đến công ty và khoe cho mọi người. Bạn lại mở miệng đùa: “Chà, bà ngoại mình cũng hay mặc kiểu đầm y chang vậy”. Câu đùa này có thể làm người khác ngượng ngùng, xấu hổ và mất tự tin.
Hãy cân nhắc bối cảnh trước khi nói đùa. Nếu không chắc câu đùa có phù hợp, hãy giữ lại và thay bằng lời khen hoặc góp ý tích cực.
Giao tiếp là nghệ thuật, và để trở thành người giao tiếp tinh tế, bạn cần hiểu rõ cảm xúc của bản thân và người khác.
Sưu tầm